Sint Eustatius |
Statia, 20 september 2017.
Vrienden,
We zijn nu ruim drie jaar hier en eerlijk gezegd hebben we tot Irma eigenlijk geen echte orkaan meegemaakt. In 2014 was er op enige afstand Gonzalo: wij waren op dat moment in de herfstvakantie op Saba en er was eigenlijk weinig meer dan dat we in Europees Nederland een herfststorm zouden noemen, meer niet. In 2015 hebben we Danny en Erika gehad maar die waren toch wat verder weg. Erika heeft wel behoorlijk huisgehouden in Dominica waar de nodige doden waren te betreuren, voornamelijk als gevolg van de enorme wateroverlast die Erika tot gevolg had.
Irma is op onze Nederlandse bovenwindse eilanden nadrukkelijk langsgeweest en heeft op Sint Maarten zeer veel verwoestingen aangebracht. Daarbij vergeleken hebben Saba en Sint Eustatius geluk gehad. Enige tijd geen elektriciteit en telefoon, geknapte takken en bomen, hier en daar schade aan (daken van) huizen maar dan heb ik de belangrijkste ongemakken wel weer gehad. Gedurende die dagen was er een disastercommittee actief dat voornamelijk door middel van goede voorlichting en informatie chaos moet zien te voorkomen. Het is niet aan ons om een oordeel te vellen maar veel werkelijk informatieve boodschappen zijn niet tot ons gekomen via de radio.
Na het weekend neemt het normale leven weer een aanvang. Maandag had wat mij betreft een gewone schooldag kunnen zijn maar omdat de communicatie hierover niet strak en eenduidig werd gevoerd was het een beetje halfslachtige dag: nadat de tafels en stoelen weer op hun plaats waren gezet en de computers weer aangesloten was het een uur of tien maar toen hadden de leerlingen (die er wel waren in de ochtend!) inmiddels begrepen dat dinsdag de eerste echte schooldag zou zijn. Het zij zo. De koning en de minister van BZK hebben het rampgebied Sint Maarten bezocht en in samenhang daarmee ook even Saba en Sint Eustatius aangedaan.
De discussie over automie krijgt er een aspect er bij: hulp na een ramp. Er is hier op Statia veel minder verwoest dan op Sint Maarten en de PLP noemde de inzet van de mariniers een beetje voorbarig. Als je je afzet tegen Europees Nederland is dat misschien ook wel het geluid dat de achterban graag wil horen. In onze waarneming was het echter zo dat als er al sprake was van enige coordinatie, dan kwam die met name uit het politiebureau waarbij de communicatie vooral tussen governor Woodley, de mariniers, de marechaussee en de politie leek plaats te vinden.
Wij kennen de situatie op Sint Maarten ook niet precies en met name niet voor wat betreft de mate waarin scholen wel of niet kunnen functioneren maar een zestiental leerlingen zijn vanuit Sint Maarten tijdelijk te gast op de GvP-school. Als de scholing van die leerlingen daarbij gebaat is, is dat natuurlijk een goede zaak. Zo dragen ook wij ons steentje bij aan de wederopbouw van Sint Maarten, zo denken wij maar.
Veel tijd om te evalueren hoe het best met een okaan om te gaan is ons niet gegund want weliswaar is Jose aan ons voorbij gegaan zonder veel effect op het eiland te hebben gehad, maar nu is Maria in aantocht. Een orkaan die - zo luiden de meest recente voorspellingen - ongeveer honderd kilometer ten zuiden van ons in noordwestelijke richting zal passeren. Bij passage zal Maria een hurricane 4 zijn dus bepaald een meid waar je rekening mee moet houden! Dat ze aan de zuidwestzijde van het eiland zal passeren (anders dan bij Irma) is ongunstig (weervoorspellers spreken zelfs van dangerous). Op dit moment is het vroeg in de avond van maandag 18 september en hoewel de wind wat aantrekt zitten wij nog op de porch (alleen met een paar stoelen, de tafel staat vast binnen). Het is nu een kleine vierentwintig uur voordat Maria naar verwachting het dichtst bij Statia zal zijn en passeren. De verwachting is dat het weer in de loop van woensdag weer wat rustiger zal zijn. Er wordt veel regen voorspeld. We zullen zien. In de loop van de avond valt de elektriciteit uit. Het laatste nieuws dat we meekrijgen is dat Maria met kracht 5 (!) Dominica is binnengevallen.
Dan wordt het dinsdag. De wind is behoorlijk aangetrokken en is bij vlagen ronduit woest. De regen klettert niet op het dak maar is er eigenlijk wel de gehele dag. De wind verhindert de regen ook bij het recht naar beneden vallen. In plaats daarvan zie ik in de tuin flarden van regen voorbij schieten. Onze oranje vuilniscontainer hebben voor driekwart gevuld met water teneinde niet tekort te komen bij het spoelen van het toilet, iets dat we sowieso alleen maar doen wanneer het echt niet anders kan. De radio speelt vrolijke niets-aan-de-hand muziek en een enkele keer wordt een geluidsbandje afgedraaid waaruit het publiek moet begrijpen dat iedereen toch vooral binnen moet blijven tot de orkaan voorbij is en de overheid daartoe groen licht heeft gegeven. Geen zinnig mens heeft de aansporing nodig om met dit weer binnen te blijven. Naast veel wind en regen is er geen onweer: toch weer een lichtpuntje ;-) Een keer, omstreeks negen uur in de ochtend, geeft de radio informatie waar we iets aan hebben: het oog van Maria was om acht uur in de ochtend op positie 16,2 N en 62,8 W en trekt in noordwestelijke richting. Omstreeks drie uur in de middag zal Maria ons eiland passeren ongeveer honderd kilometer zuidwestelijk van ons. De regen is inmiddels zo indringend aanwezig dat we hier binnen ook een enkel pannetje, een emmertje en hier en daar een handdoek hebben geplaatst of neergelegd.
Sinds gisteravond hebben we geen elektriciteit, dus ook geen internet of stromend water (afgezien van de regen natuurlijk). De opgegeven positie kan ik met Google Maps (waarin ik Statia en omgeving voor offline-gebruik had gedownload) interpreteren en dat geeft ons het gevoel dat we weten wat er in onze omgeving zich afspeelt. Je probeert een beetje zuinig met elektriciteit te zijn maar omdat de informatievoorziening meer niet dan wel plaatsvindt en je ook niet weet wanneer die wordt gegeven (bijvoorbeeld elk heel en half uur) zijn we min of meer gedwongen onze batterijen te gebruiken om te luisteren naar onbenullige muziek.
Het loeien van de wind neemt omstreeks twee uur in de middag onheilspellende vormen aan. We zijn ervan overtuigd (waarom eigenlijk?) dat ons dak het wel houdt maar soms denk je: oef, dat was wel een heel fikse vlaag! Omstreeks drie uur zou het oog van Maria het dichtst bij Statia zijn dus vanaf dan raken we steeds verder uit de invloedssfeer van de orkaan. Veel regen is nog steeds ons deel en het lijkt alsof de wind in de loop van de avond enigszins afneemt. Nog steeds zonder electriciteit en internet gaan we omstreeks acht uur naar bed. Een dag vol wachten zonder enig contact of internet is best wel lang en saai. Sprekend over contact: we hebben Nederland telefonisch laten weten dat het nog steeds goed met ons gaat en verder twee korte telefoontjes met Michael/Kathy en Etienne/Frida: bij hen is het ongeveer zoals bij ons waarbij aangetekend dat Michael en Kathy een aggregaat hebben dus zo af en toe electriciteit en internet.
Het is inmiddels woensdagochtend. Het is nog vroeg: omstreeks half zeven. Het is nagenoeg windstil. Af en toe komt er windvlaag langs. Het is gestopt met regenen. Vannacht heeft het veel geweerlicht maar de bijbehorende donder bleef uit of het werd niet meer dan een zacht gerommel. We hebben geslapen in de logeerkamer want hoewel het dak het over het geheel genomen goed heeft gehouden was die gestage druppel precies boven ons bed natuurlijk niet fijn.
Tja, en verder vandaag? Het ziet er buiten weliswaar rustig uit maar de lucht is nog steeds dreigend: op een wintersportvakantie zou ik denken "het gaat vandaag vast sneeuwen". Omdat bij Irma het plan om elkaar - als personeel van de GvP-school - te bellen als in een ketting, niet heeft gewerkt (de telefoon lag immers plat), is nu de globale afspraak gemaakt om in de loop van de ochtend naar school te komen om ons daar te melden en tegelijkertijd eens te zien hoe de situatie daar is. Geen idee of de "avondklok" is opgeheven: de radio maar eens aangezet. Vooralsnog gewoon niets-aan-de-hand muziek zonder echte informatie. Ook geen idee hoe Maria elders heeft huisgehouden.
Wel, tot zover onze nieuwsbrief. De "avondklok" is opgeheven, op school is het goed en we zitten nu even bij Old Gin House omdat we thuis nog geen electriciteit of internet hebben. Tot een volgende keer.
Mia en Jan.