Statia, 7 december 2020.

Vrienden,

De oplettende lezer heeft natuurlijk de nieuwe koelkast in de kamer zien staan in het album "fotos van deze periode". Intussen is die ook op zijn plaats gezet en operationeel. Florian en Sebastiaan (die de koelkast ook hebben afgeleverd aan huis: in de woonkamer) hebben inmiddels de oude koelkast en de verpakking ook weer weggehaald. En twee kleine kastdeurtjes verwijderd uit de keuken. De nieuwe koelkast bleek een klein pietsie hoger dan de voorgaande vandaar dat twee kastdeurtjes moesten worden verwijderd. Ook Etienne heeft even geholpen: op de avond dat we hem (de koelkast) op zijn plaats wilden zetten moest het houten pallet waarop hij stond eronder vandaan worden gehaald. Dat pallet bleek met immens grote bouten te zijn vastgezet. En de koelkast vasthouden (en scheef) en dan onder de koelkast deze bouten verwijderen: tja, dat lukt niet in mijn eentje (nog afgezien van het feit dat klussen in het algemeen niet mijn sterkste punt zijn...).

Laat me even denken. Wat is er verder deze maand weer allemaal gebeurd. We hebben natuurlijk Statiaday (16 november) gehad en de graduation (diploma uitreiking) aan de eerste groep CSEC-geslaagden. Eind november, de 28ste om precies te zijn, was er het uitgestelde Teachers Award Gala dat eerder zou worden georganiseerd rond Teacher Day (5 oktober) maar dit jaar dus niet vanwege de COVID19-maatregelen.

Dan lijkt er een soort van doorbraak te komen met betrekking tot de luchtverbindingen. Vanaf 1 december wordt - vooralsnog tijdelijk - een wekelijkse, directe verbinding tussen Sint Eustatius en Bonaire opgezet. Natuurlijk is dit een goede ontwikkeling maar we zijn kritisch. Immers, eerder is met EZ Air en CN Express al eens zo-n poging gewaagd en die pogingen zijn jammerlijk mislukt. Waarom? Tja, het fijne zal wel niet gemakkelijk openbaar worden gemaakt maar vooralsnog lijkt het erop dat Winair - monopolist - een dergelijke uitbreiding helemaal niet wil want dat gaat ten koste van inkomsten van Sint Maarten (o.a. landingsrechten). Nu lijkt Winair mee te werken (net als in het geval van CN Express) maar over een tijdje trekt Winair gewoon de stekker er weer uit met als reden "niet rendabel". Nu is zo-n vlucht al snel niet rendabel als je geen enkele marketingactiviteit vooraf uitvoert, geen melding doet ten aanzien van prijs en vertrektijden en geen enkele moeite doet om vluchten klantvriendelijk in te passen (bijvoorbeeld met het oog op doorvliegen naar NL of VS en het aansluiten op inkomende vluchten uit VS of NL). De NL-Rijksoverheid houdt zich op de vlakte want is mede-eigenaar van Winair. Op de een of andere lafhartige manier grijpt zij niet in, in deze ongewenste monopolie-kwestie. Waarschijnlijk te druk bezig met het redden van KLM, dat dan weer wel. Als u in deze laatste zin enig cynisme proeft, dan is dat correct: die heb ik er ook ingelegd! Meer van mijn gram lezen? Kijk op statia.nu.

Of we met dit soort briefjes ook werkelijk goede vrienden maken met de Statianen is niet helemaal duidelijk. Wat ons wel steeds duidelijker wordt is dat op Sint Eustatius een soort Nederlandse kliek bestaat (waar wij gelukkig niet in zitten) die zich elitair opstelt ten opzichte van het eiland in de meest brede zin (dus inclusief de bewoners). Wij menen te zien dat zij ons zien als een soort verrader: we uiten ons immers anti-Nederlands. Wij zien dat zelf natuurlijk anders: wij komen op voor de Statiaanse bevolking wanneer wij menen dat in Nederland een meer pro-Statiaanse attitude zou moeten worden aangenomen. Niet alleen omdat wij dat vinden maar gewoon omdat de Nederlandse bestuurders in zowel Den Haag als op het eiland arrogant handelen, niet overleggen met de lokale bevolking en de Statianen wegzetten als tweederangsnederlanders (of moet tweederangs en nederlanders als twee woorden geschreven worden en Nederlanders met een hoofdletter? ik weet het niet... afijn, u begrijpt wel wat ik bedoel). Als u getriggerd bent (geworden) om de brieven op aangehaalde site te lezen: veel leesplezier.

Sinds lange tijd is het weekend van 29 november de kapel van de Bethel Methodist kerkgenootschap weer in gebruik genomen (na een verbouwing, waaronder nieuw dak). En hoewel de regels verruimd zijn - het eiland is immers covid-vrij - zijn er nog steeds beperkingen aan grote samenkomsten. En hoewel het mij persoonlijk niet zoveel uitmaakt welke keuze wordt gemaakt, stoort het ons (vooral mij) dat in Europees Nederland op grond van Grondwet artikel 6 de kerken vrij zijn in hun toelatingsbeleid en hier (waar diezelfde Grondwet geldt) de regeringscommissaris geen enkele uitzondering voor kerken maakt. Of je nu op school iets organiseert of een kerkdienst voorbereidt: wat Van Rij betreft is dat een pot nat. En nogmaal, de keuze als zodanig is niet wat stoort maar het feit dat het hier anders is geregeld dan in Europees Nederland.

Over Statiaday kan ik kort zijn. De week eraan voorafgaand - traditioneel een week met verschillende festiviteiten in de avond - was heel rustig want alle festiviteiten waren verboden. En voor de festiviteiten op de dag zelf moest je je aanmelden, wat natuurlijk bijna niemand deed. De opkomst was heel gering. In de avond was er nog een avond-voor-de-jeugd in de sporthal. Ik heb foto-s van Elroy ontvangen dus die heb ik bij de nieuwsbrief gevoegd: we zijn er zelf niet geweest. Het enige dat wij hebben gedaan is s-ochtends naar de ceremonie gegaan, voor het museum. Een heel rustige Statiaweek en Statiaday dus.

Op 28 november was er de verlate 2nd Annual Teachers Award Gala met een bijbehorende maaltijd. Een en ander keurig georganiseerd door Christina, daarbij ondersteund door dochter Sherees (gastvrouw) en echtgenoot Maldwyn (muziek) alsook MegaD. Een schier eindeloze reeks aan awards is uitgereikt (dit jaar niet aan mij ;-)) met bijbehorende speeches tot aan het best verzorgde klaslokaal (op een basisschool) aan toe. Omstreeks middernacht waren we thuis hetgeen voor ons doen meer dan ontzettend laat is.

Twee dagen eerder - 26 november - is aandacht besteed aan de CSEC-geslaagden van het afgelopen schooljaar. Het waren er elf maar enkelen zijn al aan hun vervolgstudie in Nederland begonnen. Hoe het ook zij: het is goed dat we dit examen nu ook formeel hebben afgesloten. We zijn immers al weer bijna halverwege het huidige schooljaar en denken inmiddels al aan de examens die eind dit schooljaar worden afgenomen. Voor mij is dat ook een beetje speciaal want drie meiden die nu in de derde klas (!) zitten gaan voor wiskunde op voor het CSEC-examen dat wordt gehouden voor de examenklas (A5). CSEC is het niveau dat in de Caribische wereld geldt als een "normale" afsluiting van de middelbare school. Met het juiste pakket wordt toegang verkregen tot het hbo-onderwijs in Nederland. NUFFIC spreekt van "ongeveer havo".

Als ik kijk naar havo en wiskunde dan zijn er natuurlijk veschillen met CSEC. Een kleine samenvatting van mijn bevindingen (voor wat het waard is...). Havo kent vier profielen met daarin minder (CM) of meer wiskunde (EM, NG en NT) en dan is er ook nog een verschil tussen Wiskunde A (voor EM en - als keuze - NG) en Wiskunde B (voor NT en - als keuze - NG). En dan is er ook nog Wiskunde D dat facultatief is en een aanvulling op Wiskunde B (een keuzevak voor de bollebozen dus). Die uitgebreide diversificatie kent CSEC niet. Mathematics is een vak dat - zonder uitzondering - door iedereen moet worden gedaan. Ik vind het lastig om een eenvoudige waardering als gemakkelijker of moeilijker dan havo toe te kennen; er zijn onderwerpen die bij Wiskunde A en B van havo aan de orde komen die niet bij Mathematics worden behandeld (ik denk nu bijvoorbeeld aan differentieren maar ook aan de best wel uitgebreide behandeling van kansberekening en statistiek). Maar omgekeerd wordt bij Mathematics wel weer aandacht besteed aan vectoren en matrices die in het havo-curriculum ontbreken (althans bij Wiskunde A en B). Wiskunde D voorziet wel in wat extra bagage in het wiskunde-domein. Bij CSEC is er voorts een keuzevak Additional Mathematics. Hier wordt aandacht besteed aan zaken die in het wiskunde A, B en D-domein allemaal ook worden behandeld en in sommige aspecten zelfs nog iets meer (ik denk nu bijvoorbeeld aan een best wel uitgebreide behandeling van de goniometrie). Ik ben - heel voorzichtig - geneigd om Mathematics dicht onder het niveau van Wiskunde A en B te plaatsen maar de combinatie met Additional Mathematics minstens even hoog te waarderen als de combinatie van Wiskunde B en D.
Noot: Om hierin enige afstemming met Nederlandse wiskundedocenten te kunnen maken ben ik eertijds lid geworden van de Nederlandse Vereniging van Wiskundelerearen (NVvW) maar op mijn oproep om gezamenlijk tot een afstemming te komen heb ik nooit enige reactie ontvangen. Ik krijg er periodiek wel een leuk tijdschrift van, maar voor de rest heb ik er (dus) niet zoveel aan.

En dan is het bijna zover: rond 18 december 2020 verschijnt het boek van onze vriendin Teresa Leslie bij Uitgeverij Boekscout: Eight years on Statia: Race Coloniality and Development. Boekscout wil graag in het Nederlands communiceren om misverstanden te voorkomen. Teresa spreekt geen Nederlands en Mia fungeert als tussenpersoon. De beoordeling van Boekscout: Het belang van jouw manuscript wordt al vanaf de eerste pagina duidelijk. Naarmate jouw onderzoek vordert, wordt het voor mij steeds helderder dat dit één van de onderwerpen is die het Nederlandse witte volk niet langer kan negeren. Je plaatst jezelf en jouw eigen ervaringen, zowel in de VS als op St. Eustatius, binnen het analytische kader en zet jezelf hiermee lijnrecht tegenover de (wit-)Nederlandse voorwendsels van objectiviteit en kleurenblindheid. Met zorgvuldig gekozen bronnen zet jij jouw onderzoek kracht bij. Doordat je jouw analyse hebt opgesplitst in drie delen, die toch een goede samenhang tonen, breng jij de systematische, hierarchische koloniale structuur en relatie tussen Sint Eustatius en Nederland goed in beeld. Maar ook ga je nog een stap verder: niet alleen leg je de vinger op de zere plek(ken), maar je laat ook meteen zien hoe de bevolking van Sint Eustatius deze structuur en ongelijke machtsrelatie kan doorbreken, hoe ze hun eigen empowerment kunnen bereiken en actief mee kunnen helpen aan de ontwikkeling van het eiland.
Kortom, een boek dat heel uiteenlopende reacties zal oproepen.
Inmiddels heeft Teresa gevraagd of we niet een web-omgeving kunnen opzetten om Amerikaanse mensen en mensen van de eilanden hier ook gemakkelijk een boek kunnen kopen. Er moet nog het een en ander aan BoekScout (de uitgever) worden gevraagd maar we gaan dat onderbrengen bij buymybook.nl. Dat domein bleek nog beschikbaaer.

De auto... Over het algemeen zijn we heel tevreden over ons "monster" uit 2005. Maar ineens wilde de auto niet starten. Mia hoorde na het omdraaien van de sleutel een klikje. Dat klonk bekend: bij de 2CV's die we hebben gehad kwam dat ook wel eens voor: vastzittemde startmotor en met een beheerst tikje met een hamer of zo tegen de startmotor was dat verholpen. Bij de Jeep ligt dat wat minder voor de hand. Garry Brown is langsgekomen, de conclusie bevestigd, een nieuwe startmotor besteld. Tot die er is rijden we in een huurauto.

Dan gaan we nog even na of we niets vergeten zijn. En zo komt in onze herinnering naar voren dat Mia Misha Spanner heeft geholpen bij haar act voor kinderen op de basisscholen in het kader van Statia Day. Ze gaat mee met haar naar de Golden Rock school en naar de SDA school.

Dan is er nog een nieuwtje voor bij het huis. Wij wonen tamelijk aan het begin van de Bellevue Road. Nummer 4 is het eerste huis aan de rechterkant (wanneer je omhoog rijdt). Nummer 2 bestaat niet, althans er is een perceel maar geen huis. Het begin van deze weg is de laatste tijd een beetje verbouwd, zodanig dat er een soort ingang is gecreeerd. Niet echt natuurlijk: er is geen toegangshek of iets dergelijks, maar aan weerzijden is een stenen muurtje neergezet zodat de toegang tot de weg een beetje statiger wordt: het lijkt wel een estate of zo. Twee huizen verder op woont de familie Fortin en kennelijk hebben die het initiatief tot deze "verbouwing" of "upgrade" genomen.

Tot een volgende keer.

Groet,

Mia en Jan.